ارث به چه کسانی هرگز تعلق نمی‌گیرد؟

تقسیم ارث یکی از طرق مالکیت است که قانون مدنی به دقت درباره آن تعیین تکلیف کرده ‌است. به گزارش مجله دلتا کسی که فوت می‌کند و ارث به جا می‌گذارد را موَّرِث و بازماندگانی که از او ارث می‎برند را وارث می‌گویند.

تاثیر زمان فوت طبق قانون ارث

گاهی تاریخ فوت دو نفر که طبق قانون از یکدیگر ارث می‌برند، مبهم و نامعلوم است. به طور مثال پدر و پسری در یک تصادف فوت کرده ‌اند و مشخص نیست کدام یک زودتر فوت شده است. بنابراین در خصوص تاثیر زمان فوت باید قائل به تفکیک شد.

۱. تاریخ فوت هر دو نفر نامشخص است.
۲. تاریخ فوت یکی معلوم و تارخ فوت دیگری نامعلوم است.
فرض اول؛ اگر تاریخ فوت افرادی که از یکدیگر ارث می‌برند نامشخص باشد یعنی معلوم نباشد کدام یک زودتر فوت کرده اند، افراد مذکور از یکدیگر ارث نمی‌برند. مگر اینکه علت فوت غرق شدن یا هدم (زیر آوار ماندن یا خراب شدن بنا) باشد. مثلا پدر و پسری که برای نجات فردی به دریا رفته ‌و دیگر برنگشته ‌اند، در این مثال وراث آن ها از اشخاص متوفی ارث می‌برند چون علت فوت غرق شدن است هرچند تاریخ فوت معلوم نیست.
فرض دوم؛ دو نفر که از یکدیگر ارث می‌برند، تاریخ فوت یکی معلوم و تاریخ فوت دیگری نامعلوم است، در این فرض فردی که تاریخ فوتش نامعلوم است، از دیگری ارث می‌برد. مثلا پدر و پسری که در تصادف به بیمارستان منتقل می‌شوند، و کسی نمی‌داند که پدر چه ساعتی فوت شده، یعنی قبل از انتقال به بیمارستان یا بعد از آن بوده است. در حالی‌ که تاریخ فوت پسر در بیمارستان ثبت شده است.

تقسیم ارث و موانع آن

طبق قانون ارث برخی موارد مانع از انتقال ارث می‌شوند که عبارتند از: کفر، لعان، قتل، و بردگی
لعان؛ اگر فردی منکر رابطه پدر و فرزندی شود، یعنی بگوید این فرزند من نیست و به همسرش نسبت دهد( رابطه جنسی نامشروع) در اینصورت زن و شوهر از یکدیگر و پدر و فرزند از یکدگر ارث نمی‌برند. در واقع لعان موجب از بین رفتن زوجیت می‌شود و زن و شوهر نسبت به یکدیکر برای همیشه نامحرم محسوب می‌شوند. اگر پدر بعداً رابطه پدر و فرزندی را بپذیرد باز هم پدر از فرزند ارث نمی‌برد ولی در این ‌صورت فرزند از پدر ارث می‌برد. لعان قوانین و مقررات خاصی دارد به این صورت که مرد به دادگاه مراجعه و فرزند خود را نفی می‌کند که البته امروزه این عمل صورت نمی‌گیرد.

کفر؛ کافر از مسلمان ارث نمی‌برد. اگر متوفی مسلمان باشد ولی خویشاوندان وی کافر باشند، از او ارث نمی‌برند. اگر شخص فوت شده کافر باشد و یک وارث مسلمان داشته باشد، ارث او به وارثان کافر نمی‌رسد.
قتل؛ طبق ماده ۴۵۱ قانون مجارات اسلامی، در صورتی ‌که قاتل جزء وراث مقتول باشد و قتل عمدی باشد، قاتل از اموال و دیه مقتول ارث نمی‌برد و اگر قتل خطای محض یا شبه عمدی باشد فقط از دیه ارث نمی‌برد.
طفل متولد از ؛ طفل متولد از (رابطه جنسی نامشروع)، از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمی‌برد.
بردگی؛ در صورت برده بودن وارث یا مورث (متوفی) از یکدیگر ارث نمی‌برند. مگر اینکه ورثه فقط یک نفر باشد، که در این صورت برده از اموالی که از متوفی باقی مانده است، خریداری و آزاد و مابقی ارثیه به او داده می‌شود.